تأثیر تاج درخت بنه (pistacia atlantica) بر پراکنش مکانی خصوصیات شیمیایی خاک (مطالعۀ موردی: منطقۀ سروآباد کردستان)

در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک، تک درختان تأثیر مهمی بر خصوصیات خاک داشته و تعیین کنندۀ ساختار جوامع میکروبی و علفی خاک در زیر تاج درخت بوده که عملکرد این نوع اکوسیستم ها را تحت تأثیر خود قرار می دهند. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر تاج درخت بنه (pistacia atlantica desf.var.kurdica) بر ویژگی های عناصر غذایی خاک (کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، لیتیم و سدیم است. در این تحقیق، نمونه های خاک در زیر و اطراف یک درخت بنه در منطقۀ سروآباد کردستان برداشت شد. نمونه ها در یک محدودۀ 20×20 متری به فواصل 2 متر و سپس در 5 محدودۀ 2×2 متری به فواصل 50 سانتی متر در زیر و اطراف یک درخت بنه و از 5 سانتی متر اول خاک برداشت شدند. به منظور تجزیه و تحلیل پراکنش و تغییرات مکانی متغیر های خاک از روش زمین آمار استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار کربن آلی و نیتروژن خاک در زیر تاج درخت نسبت به نواحی اطراف بیشتر است. مقدار فسفر نیز در زیر تاج درخت بیشتر از نواحی اطراف بود و سطحی فراتر از تاج درخت را پوشش می داد. پتاسیم با افزایش فاصله از پایۀ درخت کاهش یافت. سدیم الگوی پراکنش متوسطی در ارتباط با تاج درخت داشت، در حالی که لیتیم الگوی مکانی پراکنده ای را نشان داد. به نظر می رسد که پراکنش لیتیم مستقل از موقعیت درخت باشد. نتایج به دست آمده این فرضیه را تأیید می کند که تفاوت در خصوصیات شیمیایی عناصر غذایی خاک، منجر به پراکنش های مکانی متفاوتی در زیر تاج درخت و با توجه به نوع گونۀ درختی می شود.